Steeds vaker krijg ik klanten te horen dat hun pup vrij jong in huis is gekomen. Ook als je op Facebook kijkt, lijkt het soms wel een tendens om pups steeds vroeger (vaak leeftijd van 7 weken) al naar nieuwe baasjes te doen, zeker bij bepaalde rassen. Maar ben er bewust van als fokker) dat als een pup te vroeg het nest verlaat dit voor het baasje later vaak allerlei problemen geeft, omdat bepaalde (sociale) vaardigheden niet of onvoldoende getraind zijn en ook ook het aanleren van de belangrijk zogenaamde bijtrem pas door de moeder gebeurt tussen de 6 en 12 weken. Dit laatste is erg belangrijk, bij de bijtrem wordt pups duidelijk gemaakt wat het verschil is tussen “vriendelijk” bijten en bijten om te verdedigen enz.
Verschillende onderzoeken en diverse hondenexperts geven aan dat tot 9 weken de bijtrem onvoldoende is aangeleerd aan de pups. Broertjes, zusjes en vooral de moederhond of andere volwassen hond kunnen dat echt alleen aanleren, wij mensen kunnen dat niet! Daarbij doen nestgenoten veel meer: ze spelen samen, sluiten vriendschappen, maar vormen ook antipathieën. Ze ontwikkelen relaties door intensief contact en onderlinge lichaamsverzorging. Ze hebben een familiegeur en ervaren samen de wereld, maar leren ook om te concurreren.
Bij de vragen die ik krijg en ook op Facebook e.d. terugzie gaan bijna allemaal over het veelvuldig en harde bijten van de pups/jonge honden bij hun nieuwe baasjes. Natuurlijk verkennen de pups en jonge honden de wereld vooral nog met hun neus en bek, maar ik denk dat we de rol van de moederhond en de (te korte) tijd in het nest zeker hierbij niet moeten onderschatten. Bij wet is geregeld dat de pup al bij 7 weken weg mogen.
Maar het allerbest is te kijken naar hoe de pups zich in het nest gedragen, t.o.v. elkaar en de moeder, hoe de onderlinge energie is en hoe het karakter en de persoonlijkheid en de ontwikkeling van elke individuele pup is, eventueel i.c.m met de omstandigheden waar de pup terechtkomt en dan in de leeftijdsfase van 8,5 tot 10 weken. Een goede fokker heeft die ervaring en kan verschillende nesten vergelijken en een verantwoorde keuze maken. Ook een puppy-socialisatietest kan inzicht verschaffen, zie ook https://www.dogcases.nl/puppytest/. Een tweede “misvatting” is veel honden “veel sociaal” contact met andere honden nodig heeft. Maar eerlijk gezegd, eigenlijk is het belangrijkste sociale contact van onze hond met ons, zijn baasje(s). Onderzoek wijst ook uit dat honden vaker eerst contact met ons zoeken dan met andere honden. De “verplichte socialisatie” van bijv. de groepslessen op de hondenschool waar honden op hele korte afstand naast elkaar allerlei gehoorzaamheidsoefeningen moeten doen om zo leren hun impulsen te beheersen en zich “sociaal) te gedragen levert uiteindelijk vaak voor onze witjes meer stress en problemen op dan positieve levenslessen, evenals het “leuke spelen achteraf of op de hondenweide. Veel hondenbaasjes hebben nog vreemde ideeën over sociaal contact tussen honden, want hoe vaak hoor of zie je niet dat er altijd wel een van de baasjes vindt dat de honden elkaar maar moeten begroeten, c.q. kennismaken, ongeacht of de honden elkaar kennen, leuk vinden en of jij of jouw hond dat wel wil gezien mogelijk eerdere vervelende ervaringen e.d.. en dat e het zelf maar moeten uitzoeken/oplossen. En ook onnodig want honden leggen hun sociaal contact eigenlijk al op afstand door de waarneming van de geur, het gehoor of het zicht. Het is veel belangrijker dat puppy’s en jonge honden de eerste tijd een relatie en vertrouwen opbouwen met hun baasjes dan veel stoeien met leeftijdgenoten. Want wat gebeurt er tijdens het spel? Er ontstaat een toenemende opwinding bij het spel (en later generaliseert zich dat bij het zien van andere honden die een soort van magnetische aantrekkingskracht gaan uitoefenen, wat weer leidt tot reactief gedrag, vaak in de puberleeftijd) en daarnaast worden gewoon de vaardigheden van het jagen, drijven en hoeden ontwikkeld en geoefend. En dat is net het gedrag dat op latere leeftijd tot problemen leidt in relatie met andere honden en jachtdrift et cetera. En dan hebben we het nog niet over de honden die steeds de interacties “winnen” of “verliezen” . Het is niet moeilijk te bedenken wat dat doet met de emotie en het gedrag van de hond.. Veel beter is het om te oefenen met het naderen, de kalme en respectvolle begroeting, een goede interactie en het afscheid nemen /weggaan. Wat ontzettend lastig is want de opwinding is dermate groot dat er van communicatie allang geen sprake meer is en de honden gedwongen worden mee te gaan in dit proces wat dus geen spel is maar eigenlijk ervoor zorgt dat je hond het als vervelend of bedreigend ervaart, wat op latere leeftijd dus voor gedragsproblemen zorgt. Wat zijn twee belangrijke dingen om je hond aan te leren? Allereerst dat hij/zij andere (bekende/bevriende) honden kan zien, maar er zeker altijd geen fysiek contact mee hoeft/wil hebben. Superbelangrijk in onze samenleving bijv. als je hond meegaat naar een terras of restaurant, tijdens de wandelingen en bij het uitlaten, bij de dierenarts, in de tuin, het huis enzovoort. Ten tweede moet hij/zij met andere honden op een ontspannen manier contact kunnen hebben, bijvoorbeeld door samen rustig te wandelen, te snuffelen, rustig te spelen etc. Het is niet moeilijk je hond opgewonden en door het dolle te krijgen, maar het is veel belangrijker en beter voor hem (en jou) als hij zich veilig en vertrouwt en relaxt voelt. Hoeveel contact heeft je hond dan met andere honden nodig? Dit is een beetje afhankelijk van verschillende factoren, zoals ervaringen in omgang met andere honden, de opvoeding, het karakter, de genetische eigenschappen, het ras of zelfs van leeftijd. Het gedrag van je hond (en het plezier of de hoeveelheid stress hierbij) kun je kijkend naar deze factoren voor jezelf bepalen of en hoeveel je hond in contact wil komen met andere honden of juist niet.
Sociaal contact moet altijd vrijwillig en met respect (beleefd en attent) gaan. Zeker niet dwingen of opdringen. Alleen als honden elkaar kennen, vertrouwen en op elkaar ingespeeld zijn, kan sociaal contact waardevol zijn. Maar zeker niet alle honden hebben dat nodig. Rustige en gematigde sociale contacten waarbij honden ook gewoon naast elkaar kunnen wandelen of kunnen snuffelen, zijn beter dan ren- of stoeispelletjes, zeker voor jonge honden waar de banden, pezen e.d. nog lang niet volgroeid zijn. Let op: bij deze ontmoetingen moet je hond zichzelf uit de situatie kunnen onttrekken en niet door een lijn of andere dwang voorkomen worden dat hij niet weg kan. Rust Geef je hond ook meer dan voldoende rust, dat is nodig om alle ervaringen en (positieve) stress weer te verwerken en uit het lichaam te laten (24 tot 72 uur kan nodig zijn). Als je hond te vaak een verplichte kennismaking moet ondergaan kan deze door de terugkerende (ook positieve) stress gezondheidsschade oplopen.
Welke elementen kun je gebruiken bij het socialiseren?
- Zorg altijd voor voldoende afstand
- Let op je eigen houding en gedrag en ben ontspannen
- Zorg voor een zo rustig mogelijke omgeving
- Zorg dat je geen tijdsdruk hebt
- Geef je hond altijd een vrije keuze
- Hou het kort en leuk
- Zorg dat je hond (en de andere hond) een rustige en
kalme energie heeft.
- Stop bij een teveel aan opwinding
- Een prikkel tegelijk (andere omgeving, andere hond etc)
- Niet straffen corrigeren, maar beloon al het goede,
rustige en kalme en gewenste gedrag uitbundig!! Veel succes en heb je hulp nodig bij het opvoeden en begeleiden van je hond, neem dan eens contact op, ik hoor graag van je Kees van Sundert
Hondengedragstherapeut & professioneel hondenfotograaf